Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τους όγκους εγκεφάλου


Πρόκειται για τον καρκίνο στον εγκέφαλο. Στα παιδιά, οι όγκοι εγκεφάλου είναι διαφορετικοί από αυτούς των ενηλίκων, τόσο σε ό,τι αφορά την περιοχή εμφάνισής τους όσο και σε ό,τι αφορά τα είδη τους. Στα παιδιά, οι όγκοι ανευρίσκονται κυρίως στο τμήμα του εγκεφάλου που καλείται οπίσθιος βόθρος.

Αυτό το τμήμα περιλαμβάνει την παρεγκεφαλίδα, τη γέφυρα και τον προμήκη μυελό. Οι συνηθέστεροι όγκοι εγκεφάλου στα παιδιά είναι το αστροκύτωμα, το μυελοβλάστωμα, το επενδύμωμα και οι όγκοι γεννητικών κυττάρων. Οι ονομασίες των όγκων συνδέονται με τα είδη των εγκεφαλικών κυττάρων από τα οποία προέρχεται το εκάστοτε καρκίνωμα. Οι όγκοι εγκεφάλου είναι ο δεύτερος συνηθέστερος καρκίνος στα παιδιά – πρώτος είναι η λευχαιμία (μια μορφή καρκίνου του αίματος). Είναι τα συνηθέστερα συμπαγή καρκινώματα στα παιδιά.

Πώς εκδηλώνονται οι όγκοι εγκεφάλου; Οι όγκοι εγκεφάλου προκαλούν ποικίλα συμπτώματα, ανάλογα με την περιοχή τους και το ενδεχόμενο άσκησης πίεσης στους φυσιολογικούς εγκεφαλικούς ιστούς. Οι όγκοι εγκεφάλου μπορεί να εμποδίζουν την κυκλοφορία του εγκεφαλονωτιαίου υγρού στον εγκέφαλο, γεγονός που προκαλεί συσσώρευση υγρών και πίεση (υδροκέφαλος). Τα παιδιά με υδροκέφαλο παρουσιάζουν πονοκέφαλο και εμετούς, ειδικά νωρίς το πρωί.

Στα μικρά παιδιά, μπορεί να παρατηρήσετε αύξηση του μεγέθους του κεφαλιού ή του βρέγματος (της περιοχής του κρανίου πάνω από το μέτωπο) – το βρέγμα μπορεί να εμφανίζεται πιο προεξέχον. Μερικά παιδιά αδυνατούν να κινήσουν σωστά τα μάτια τους (γεγονός που προκαλεί προβλήματα όρασης), ενώ σε άλλα το πρόσωπο κλίνει προς τη μία πλευρά, επειδή ο όγκος πιέζει τα νεύρα που ευθύνονται γι’ αυτές τις κινήσεις. Τα παιδιά με όγκο στον οπίσθιο βόθρο συχνά εμφανίζουν ασταθή βηματισμό και τρεκλίζουν σαν μεθυσμένα. Σε γενικές γραμμές, αν ο όγκος έχει βραδεία ανάπτυξη, τα συμπτώματα θα εμφανίζονται πολύ σταδιακά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα υπάρχουν αλλαγές στη σχολική απόδοση.

Τα μικρά παιδιά μπορεί να χάσουν ορισμένες αναπτυξιακές δεξιότητες (όπως το βάδισμα ή η ομιλία). Μερικά παιδιά γίνονται ευερέθιστα και ανορεκτικά, με συνέπεια την απώλεια βάρους. Αν ο όγκος εντοπίζεται στα τμήματα του εγκεφάλου που βρίσκονται πάνω από τον οπίσθιο βόθρο, το παιδί μπορεί να έχει σπασμούς, αδυναμία στη μία πλευρά του σώματος ή αλλαγές στην αισθητηριακή αντίληψη (π.χ. ικανότητα αφής ή αιμωδίες).

Πώς αντιμετωπίζονται οι όγκοι εγκεφάλου; Αν το παιδί έχει συμπτώματα που παραπέμπουν σε όγκο εγκεφάλου, ο γιατρός αρχικά θα εξετάσει πολύ προσεκτικά το νευρικό σύστημα. Η εξέταση περιλαμβάνει διάφορα κινησιολογικά τεστ που ελέγχουν ορισμένα νεύρα και κάποιους μυς. Αν η ενδοκρανιακή πίεση είναι αυξημένη, ο γιατρός θα παρατηρήσει συγκεκριμένες αλλαγές στην εμφάνιση των ματιών (οίδημα της οπτικής θηλής). Αν, βάσει της σωματικής εξέτασης, ο γιατρός υποπτευθεί όγκο εγκεφάλου, θα ζητήσει αξονική ή μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου.

Η μαγνητική τομογραφία είναι προτιμότερη, αφού εξασφαλίζει ευκρινέστερη απεικόνιση του οπίσθιου βόθρου και, σε γενικές γραμμές, περισσότερες λεπτομέρειες. Αν διαπιστωθεί όγκος εγκεφάλου, ο γιατρός μπορεί να συστήσει οσφυϊκή παρακέντηση, προκειμένου να ανιχνεύσει καρκινικά κύτταρα στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό που γεμίζει το χώρο του εγκεφάλου. Η διαδικασία έγκειται στην εισαγωγή μιας μικρής βελόνας στο κάτω τμήμα της σπονδυλικής στήλης, κάτω από τον νωτιαίο μυελό, προκειμένου να συλλεχθεί μικρή ποσότητα εγκεφαλονωτιαίου υγρού.

Η θεραπεία συνήθως αποτελείται από χημειοθεραπεία (φάρμακα που εξουδετερώνουν τα καρκινικά κύτταρα), ακτινοθεραπεία (ακτίνες Χ που εξουδετερώνουν τα καρκινικά κύτταρα) και χειρουργική αφαίρεση των όγκων. Οι αποφάσεις για τη θεραπεία εξαρτώνται από την περιοχή και το είδος του όγκου. Σε μερικά παιδιά πρέπει να τοποθετηθεί σωλήνας παροχέτευσης, ώστε να παροχετευτεί το συσσωρευμένο υγρό πριν από τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου. Για ένα ποσοστό 50% των περιστατικών ισχύει η πρόγνωση για πενταετή επιβίωση, που ισχύει για όλους τους όγκους εγκεφάλου.

Αυτό, ωστόσο, εξαρτάται από το είδος του όγκου. Δυστυχώς, πολλοί επιζήσαντες καλούνται να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που συνδέονται με τον καρκίνο και την απαραίτητη θεραπεία. Οι σπασμοί, οι μαθησιακές δυσκολίες, η αδυναμία, οι ορμονικές διαταραχές και τα προβλήματα ανάπτυξης αποτελούν συνήθεις προκλήσεις.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΟΓΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

  • Πονοκέφαλος
  • Εμετοί
  • Ανώμαλες κινήσεις προσώπου ή κάμψη προσώπου
  • Ασταθές βάδισμα
  • Αλλαγές προσωπικότητας, αλλαγές στη σχολική απόδοση
  • Απώλεια βάρους
  • Σπασμοί