Η σπονδυλική στήλη είναι μια θαυμαστή ανατομική δομή. Ο εύκαμπτος σωλήνας αποτελείται από 24 οστά (σπόνδυλοι), τα οποία χωρίζονται από χόνδρινους δίσκους που απορροφούν τους κραδασμούς. Αυτές οι δομές συγκρατούνται στη θέση τους από συνδέσμους και κινούνται από διάφορες μυϊκές ομάδες. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλες τις πολύπλοκες δομές, η σπονδυλική στήλη έχει την τάση να εμφανίζει προβλήματα.

Πάνω από το 80% των ανθρώπων θα αναφέρει κάποια στιγμή της ζωής του σφοδρό πόνο στην πλάτη. Για την αντιμετώπιση των πόνων στην πλάτη δαπανώνται τεράστια ποσά. Παρόλο που οι πόνοι στην πλάτη είναι συνηθέστεροι στους ενηλίκους, περίπου 30% των παιδιών υποφέρουν επίσης από αυτό το πρόβλημα.


Κοινοι πονοι στην πλατη

Τι προκαλεί τους πόνους στην πλάτη; Στα παιδιά, η πλειονότητα των πόνων στην πλάτη προκύπτει από επιβάρυνση ενός από τους 200 μυς που μεριμνούν για την κίνηση της πλάτης και τη στάση του σώματος. Συνήθως, η αιτία είναι η υπέρμετρη σωματική δραστηριότητα ή η απρόσεκτη άρση βάρους. Έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι παράγοντες για την πρόκληση των πόνων στην πλάτη: η μεταφορά σακιδίων πλάτης, η πολύωρη καθήλωση μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, η ελλιπής άσκηση, ο τύπος προσωπικότητας και η ψυχική διάθεση.

Η διαδεδομένη χρήση σακιδίων για τη μεταφορά των βιβλίων ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τους πόνους στην πλάτη. Περίπου τα 3/4 των εφήβων που χρησιμοποιούν αυτά τα σακίδια, αναφέρουν ότι υποφέρουν από πόνους στην πλάτη. Ωστόσο, σχετικές έρευνες δεν έδειξαν σχέση μεταξύ των πόνων στην πλάτη και του βάρους της τσάντας. Φαίνεται ότι στις περιπτώσεις που η μεταφορά ενός σακιδίου ευθύνεται για την πρόκληση ενοχλήσεων στην πλάτη, ο πόνος είναι ήπιος και παροδικός. Από όσα παιδιά παρουσιάζουν ενοχλήσεις αρκετά έντονες ώστε να επισκεφθούν τον παιδίατρο, ελάχιστα διαγιγνώσκονται με πόνους στην πλάτη που έχουν προκληθεί από τη μεταφορά ενός σακιδίου.

Η έλλειψη σωματικής άσκησης και η εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή έχουν επίσης ενοχοποιηθεί για τους πόνους στην πλάτη. Έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στο χρονικό διάστημα καθήλωσης μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και τη συχνότητα εμφάνισης πόνων στην πλάτη. Φαίνεται ότι τα δραστήρια παιδιά υποφέρουν λιγότερο από αυτά που ακολουθούν έναν καθιστικό τρόπο ζωής, αλλά όσα ασχολούνται με τον ανταγωνιστικό αθλητισμό είναι πιο ευπαθή.

Ο υποτροπιασμός εμφανίζεται σε παιδιά που είχαν αναφέρει και στο παρελθόν άλλα επώδυνα συμπτώματα, όπως ο πονοκέφαλος ή ο μη ειδικός υποτροπιάζων κοιλιακός πόνος. Φαίνεται ότι αυτά τα παιδιά ανταποκρίνονται με πιο έντονο τρόπο στα μηνύματα που στέλνει το σώμα τους.


Πώς εκδηλώνονται οι πόνοι στην πλάτη;

Οι κοινές ενοχλήσεις προκαλούν πόνο και δυσκαμψία στο μεσαίο ή στο κάτω τμήμα της πλάτης. Το πρόβλημα μοιάζει να επιδεινώνεται κατά την υπερέκταση της πλάτης. Σε αντίθεση με άλλα σοβαρότερα προβλήματα, ο πόνος δεν ακτινοβολεί στο πόδι. Δυστυχώς, οι υποτροπές είναι συνήθεις. Πώς αντιμετωπίζονται οι πόνοι στην πλάτη; Πολλοί άνθρωποι έχουν διάφορες απόψεις σχετικά με την αντιμετώπιση των πόνων στην πλάτη.

Δυστυχώς, φαίνεται ότι υπάρχουν περισσότερες παγιωμένες απόψεις, παρά πραγματικά γεγονότα για την αντιμετώπισή τους. Ο πόνος που οφείλεται σε μυϊκό σπασμό, ανακουφίζεται με αναλγητικά φάρμακα, όπως η ιβουπροφένη ή η ακεταμινοφαίνη. Η εφαρμογή τοπικής θερμότητας με θερμοφόρα ή κομπρέσα ανακουφίζει και συμβάλλει στη λύση του μυϊκού σπασμού.

Συνιστάται ο ύπνος σε σκληρό στρώμα και σε κρεβάτι με σανίδες. Η καθήλωση στο κρεβάτι σπάνια κρίνεται αναγκαία, αλλά το παιδί πρέπει να αποφεύγει κάθε δραστηριότητα που επιδεινώνει τον πόνο, ειδικά την προσπάθεια να σηκώσει βαριά αντικείμενα και την επίδοση σε αθλήματα που τραντάζουν το σώμα. Η χειροπρακτική θεραπεία βοηθάει αποδεδειγμένα τους ενηλίκους με υποτροπιάζοντες πόνους στην πλάτη, αλλά η αποτελεσματικότητά της για τα παιδιά δεν έχει επιβεβαιωθεί.

Σε μια από τις λιγοστές διαθέσιμες έρευνες, το 40% των παιδιών που υποβλήθηκαν σε χειροπρακτική θεραπεία για ενοχλήσεις στην πλάτη, ανέφεραν ότι ο «πόνος βελτιώθηκε πολύ» ύστερα από αγωγή εφτά ημερών. Το μασάζ προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, αλλά δύσκολα λύνει το πρόβλημα οριστικά.

Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη των πόνων στην πλάτη είναι η διατήρηση μιας καλής φυσικής κατάστασης. Τα παιδιά που παραπονιούνται κατ’ επανάληψη για πόνους στην πλάτη, πρέπει να τηρούν ένα πρόγραμμα απλών ασκήσεων, σύμφωνα με τις συστάσεις του φυσιοθεραπευτή.