Δρ Γεωργία Παπαϊωάννου
Επιμελήτρια Τμήματος Αξονικού
και Μαγνητικού Τομογράφου
ΜΗΤΕΡΑ


Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις, στις οποίες είναι απαραίτητο κάποιο παιδί να υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία. Στις μικρές ηλικίες, όμως, είναι εξίσου αναγκαίος ο κατάλληλος χειρισμός του μικρού ασθενούς, ώστε η εξέταση να γίνει με επιτυχία.

Στο Τμήμα Αξονικού και Μαγνητικού Τομογράφου του Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ γίνονται σε τακτική βάση μαγνητικές τομογραφίες σε νεογνά, βρέφη και σε παιδιά όλων των ηλικιών. Εξετάζονται ανάλογα με την ένδειξη, πολλαπλά συστήματα και ανατομικές περιοχές. Συχνότερη ένδειξη για διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας σε αυτές τις ηλικίες είναι η απεικόνιση και η μελέτη του εγκεφάλου λόγω διαφορετικών, πολλαπλών συμπτωμάτων, όπως σπασμοί, πυρετός, καθυστερημένη νοητική ανάπτυξη κ.ά.

Παράλληλα, είναι δυνατόν να απεικονιστούν και οι υπόλοιπες ανατομικές περιοχές (τράχηλος, λιθοειδή οστά, σπλαχνικό κρανίο, θώρακας, κοιλιά, μυοσκελετικό, λεπτό έντερο με μαγνητική εντερογραφία, ουροποιητικό με μαγνητική ουρογραφία).

Ο τρόπος εξέτασης

Οι μαγνητικές τομογραφίες στο αντίστοιχο τμήμα του "ΜΗΤΕΡΑ"  γίνονται στον ανοικτό μαγνητικό τομογράφο Panorama (Philips), ο οποίος είναι από τους μοναδικούς ανοικτούς μαγνητικούς τομογράφους υψηλού πεδίου (1 Tesla) στα Βαλκάνια. Έτσι, επιτυγχάνεται υψηλή ποιότητα απεικόνισης σε χρόνο 20 με  40 λεπτά, (ανάλογα με την εξέταση και τη συνεργασία του παιδιού) και σε περιβάλλον πολύ φιλικό τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς - κηδεμόνες του.

Συγκεκριμένα, για παιδιά μεγαλύτερα των 5 - 6 ετών, η προσπάθεια του τμήματος είναι να πραγματοποιηθεί αξιόπιστα η μαγνητική τομογραφία, χωρίς να χορηγηθεί αναισθησία. Για να εξασφαλισθεί η συνεργασία και, κυρίως, η εμπιστοσύνη του μικρού εξεταζόμενου, του εξηγούν τόσο λεκτικά όσο και, μέσα από τη διαδικασία του παιχνιδιού, τα στάδια της εξέτασης, ώστε να πεισθεί το παιδί ότι δεν θα πονέσει καθόλου, ενώ παράλληλα θα καταλάβει πόσο σημαντικό είναι να παραμείνει ακίνητος κατά τη διάρκεια της εξέτασης.

Η διαδικασία της εξέτασης αρχίζει από ένα παιχνίδι-εξομοιωτή του μαγνητικού τομογράφου, στο οποίο το παιδί καλείται να κάνει το ίδιο εξέταση σε ξύλινα παιχνίδια, κάθε ένα από τα οποία συνδέεται με συγκεκριμένη ιστορία, που εξηγεί με χαριτωμένο τρόπο αφήγησης τον λόγο, για τον οποίο έπρεπε να υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία και «τι ανακάλυψαν οι ιατροί στο σώμα του με την εξέταση».

Η ιστορία προβάλλεται με μορφή κινούμενων σχεδίων σε οθόνη, που βρίσκεται πάνω από τη μινιατούρα μαγνητικού τομογράφου (εικόνα 1). Αφού το παιδί παίξει με τα διαφορετικά παιχνίδια, οδηγείται μαζί με τους γονείς - κηδεμόνες στην αίθουσα του μαγνητικού τομογράφου. Εκεί, στους τοίχους προβάλλονται κινούμενα σχέδια και ακούγεται ανάλογη χαλαρωτική μουσική, που αποτελούν μέρος του εξοπλισμού Ambient Experience του Μαγνητικού Τομογράφου Panorama και αποσκοπούν στη δημιουργία φιλικού και χαλαρωτικού περιβάλλοντος τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς, ώστε ο φόβος και το άγχος να εξαλειφθούν (εικόνα 2).

Στη συνέχεια, εξηγείται πάλι στο παιδί από τον τεχνολόγο, που θα πραγματοποιήσει την εξέταση η διαδικασία υπό μορφή παραμυθιού, ώστε το παιδί να τον εμπιστευθεί και να πιστέψει ότι δεν θα το πειράξει ούτε θα το πονέσει, ενώ θα πρέπει να είναι γενναίο και να παραμείνει ακίνητο όσο «το διαστημόπλοιο, που κάνει θόρυβο σαν τύμπανο θα παίρνει τις φωτογραφίες».

Για να αισθάνεται πιο άνετα το παιδί οι γονείς ή όποιο πρόσωπο το συνοδεύει, μπορούν να μείνουν στην αίθουσα μαζί του κατά τη διάρκεια της εξέτασης, να του μιλούν, να κάθονται κοντά του και να του κρατούν το χέρι. Επίσης, τοποθετούνται ακουστικά ώστε να συνεχίσει να ακούει το παιδί τη μουσική την ώρα της εξέτασης.

Στα μικρά παιδιά

Σε νεογνά, βρέφη και σε παιδιά μικρότερης ηλικίας (συνήθως μικρότερα των 5 ετών) η εξέταση πραγματοποιείται υπό αναισθησία, με παρουσία ειδικού παιδοαναισθησιολόγου, που χορηγεί την αναισθησία και παρίσταται κατά τη διάρκεια της εξέτασης και μετά το πέρας αυτής, για να επιβλέπει το παιδί.

Για να εξασφαλισθεί η συνεργασία και, κυρίως, η εμπιστοσύνη του μικρού εξεταζόμενου, προσπαθούν να του εξηγήσουν τόσο λεκτικά, όσο και μέσα από τη διαδικασία του παιχνιδιού, τα στάδια της εξέτασης, ώστε να τον πείσουν ότι δεν θα πονέσει καθόλου.

Η αναισθησία, που χορηγείται, είναι βαθιά «ύπνωση», η οποία επιτυγχάνεται με ενδοφλέβια χορήγηση της ουσίας προποφόλη. Η προποφόλη είναι βραχείας διάρκειας υπνωτικός παράγοντας, μετά τη χορήγηση της οποίας το παιδί ανανίπτει πολύ γρήγορα. Στο σύνολο των περιστατικών, που έχουν εξετασθει στο συγκεκριμένο τμήμα του Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ με αναισθησία, δεν έχουμε παρατηρήσει επιπλοκές από τη χορήγησή της.

Με τους τρόπους, που περιγράφηκαν, η μαγνητική τομογραφία σε βρέφη και παιδιά είναι όχι μόνο εφικτή, ώστε να παρέχει πολύτιμες και λεπτομερείς πληροφορίες στον κλινικό ιατρό, αλλά, παράλληλα, και ανώδυνη εμπειρία για τον ευάλωτο ψυχισμό του παιδιού και του αγχωμένου γονέα.