Η εγκυμοσύνη μειώνει τη φαιά ουσία του εγκεφάλου, αλλά... είναι για καλό




Η εγκυμοσύνη αυξάνει την απώλεια φαιάς ουσίας και αλλάζει το "δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας", ένα πλέγμα περιοχών του εγκεφάλου που συνδέονται και ενεργοποιείται όταν ονειροπολούμε ή όταν το μυαλό μας περιπλανάται και δεν επικεντρώνεται σε ένα θέμα. Αυτό το δίκτυο είναι πολύ σημαντικό και για την αίσθηση που έχουμε για τον εαυτό μας. Αυτό παρατήρησαν ερευνητές που χρησιμοποίησαν λειτουργική μαγνητική τομογραφία για να δείξουν τις σημαντικές αυτές αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι αυτές οι νευρολογικές αλλαγές μπορεί να ενισχύουν τον δεσμό μεταξύ μητέρας και μωρού και θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη μετατόπιση ταυτότητας που νιώθουν πολλές γυναίκες όταν γίνονται μητέρες, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Αυτές οι αλλαγές βοηθούν τη μητέρα να προσαρμόσει τη συμπεριφορά της κατά την κύηση και να δημιουργήσει αργότερα τη νέα σχέση μητέρας-μωρού, σύμφωνα με τους ερευνητές από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ.

Η ίδια ομάδα ερευνητών, σε προηγούμενη μελέτη που έκανε με τη συμμετοχή εγκύων στην Ισπανία, διαπίστωσε ότι οι έγκυοι εμφάνιζαν μείωση της ποσότητας της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλό τους και ότι αυτή η μείωση ήταν εμφανής έως και δύο χρόνια μετά τον τοκετό. Στη νέα μελέτη, που διεξήχθη στην Ολλανδία, οι ερευνητές εξέτασαν περισσότερες περιοχές του εγκεφάλου και διερεύνησαν εάν οι αλλαγές συνδέονταν με συγκεκριμένες συμπεριφορές και δείκτες του δεσμού μητέρας-βρέφους.

Στη νέα μελέτη συμμετείχαν 80 Ολλανδές που δεν ήταν έγκυοι στην αρχή της μελέτης και δεν είχαν γίνει ποτέ στο παρελθόν μητέρες. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, 40 από τις γυναίκες έμειναν έγκυοι. Οι ερευνητές έκαναν μαγνητικές σε όλες τις γυναίκες στην αρχή της μελέτης και σε διάφορα στάδια στη συνέχεια. Στις εγκύους έκαναν μαγνητικές λίγο μετά τον τοκετό, αλλά και ένα χρόνο αργότερα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι και οι Ολλανδές που έμειναν έγκυοι έχασαν φαιά ουσία μετά τον τοκετό, όπως είχε συμβεί και στις Ισπανίδες.

Το εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η απώλεια φαιάς ουσίας, δεν είναι απαραιτήτως επιζήμια. Αντιθέτως, οι ερευνητές εκτιμούν ότι πρόκειται για μία "ρύθμιση" του εγκεφάλου, που θα μπορούσε να είναι ευεργετική στη φροντίδα ενός νέου μωρού.

Η απώλεια της φαιάς ουσίας συνδέθηκε με τις λεγόμενες "συμπεριφορές της φωλιάς" (nesting behaviors), που συνδέονται με την προετοιμασία για τον ερχομό του μωρού (πχ η οργάνωση του σπιτιού για το νέο μέλος της οικογένειας).

Άλλο ένα ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι οι γυναίκες που έμειναν έγκυοι, παρουσίασαν αλλαγές στο εγκεφαλικό σύστημα που αποκαλείται δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας. Αυτό το δίκτυο είναι ενεργό όταν αφήνουμε το μυαλό μας να περιπλανηθεί και πιστεύεται ότι εμπλέκεται στο πως αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας, την αυτοβιογραφική μνήμη, καθώς και σε κοινωνικές διαδικασίες όπως η ενσυναίσθηση, είπαν οι ερευνητές.

Οι γυναίκες που παρουσίασαν μεγαλύτερες αλλαγές στο δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας ανέφεραν ότι αισθάνονται μεγαλύτερο δέσιμο με το μωρό τους, ότι απολαμβάνουν περισσότερο την αλληλεπίδραση με το βρέφος. Αυτές οι γυναίκες ανέφεραν επίσης λιγότερες "διαταραχές σύνδεσης", όπως αισθήματα δυσαρέσκειας ή θυμού απέναντι στο μωρό.

Παρατηρήθηκε επίσης ότι οι γυναίκες που είχαν μεγαλύτερη δραστηριότητα στο κέντρο προεπιλεγμένης λειτουργίας, ήταν πιο πιθανό να διαφοροποιούν το έμβρυο από τον εαυτό τους, να το αντιμετωπίζουν ως άτομο.

Οι ερευνητές υποθέτουν ότι οι αλλαγές στο δίκτυο προεπιλεγμένων λειτουργιών που συμβαίνουν την εγκυμοσύνη, μπορεί να αλλάξουν τη νευρωνική βάση του εαυτού, συμβάλλοντας στην "μεταμόρφωση" της ταυτότητας της γυναίκας και στη δυνατότητα εστίασης που έχει, κάτι που συμβαίνει συχνά στις νέες μητέρες.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι ορμόνες είναι πιθανώς η αιτία αυτών των αλλαγών στον εγκέφαλο. Κάνοντας ανάλυση ούρων σε δέκα στάδια της μελέτης, διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες με υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων (ιδιαίτερα κατά το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης) παρουσίασαν μεγαλύτερες εγκεφαλικές αλλαγές.

Οι ερευνητές πάντως, δεν μπορούν να αποκλείσουν την πιθανότητα να εμπλέκονται κι άλλοι παράγοντες σε αυτές τις εγκεφαλικές αλλαγές, όπως η άσκηση, η διατροφή και η γενετική προδιάθεση της γυναίκας.

Το κείμενο επιμελήθηκε ο Ιάκωβος Σούσης Msc, FRCOG, Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής.


Πηγή: Capital.gr